I. DZIAŁANIA INFORMACYJNE RZĄDU RP MAJĄCE WPŁYW NA BEZPIECZEŃSTWO WYBORÓW
W ostatnich dniach rządzący podejmowali działania eskalacyjne, które są osadzone w kontekście bezpieczeństwa wyborów prezydenckich w Polsce. Jednostronny i zmanipulowany Raport Komisji badającej wpływy Rosji i Białorusi został skonstruowany wokół głównego przekazu o charakterze politycznym, który ma na celu przekonanie opinii publicznej o prorosyjskości obecnej opozycji. Dokument sygnowany przez Komisję rządową zawiera myląca ocenę historycznych działań państwa w zakresie walki z dezinformacją. Ten efekt uzyskano, stosując selektywny dobór informacji wymieszany z nieuprawnionymi sugestiami lub fałszem.
Przekaz Raportu to element długofalowej strategii, której celem jest sklejenie wizerunku PiS z partią prorosyjską. Takie działania rozpoczęto już w poprzednich latach. Celem tej kampanii jest wytworzenie wśród odbiorców podatności na obecne i przyszłe oskarżenia pod adresem kandydatów prawicowych i popierania ich przez Rosję w kampanii wyborczej. Podatność ta może zostać wykorzystana do prób podważenia wiarygodności wyniku wyborczego wybranych przez rząd kandydatów.
Rozbudzaniu emocji wokół bezpieczeństwa wyborów służyła również wypowiedz ministra cyfryzacji Krzysztofa Gawkowskiego, który w TVN24 informował, że Polska zidentyfikowała „grupę GRU, która miała na celu destabilizowanie i manipulowanie wyborami w Polsce”. W tej sytuacji widać brak profesjonalnego przekazu z zakresu komunikacji strategicznej – minister nie przedstawił wiarygodnej analizy wskazującej na możliwe oddziaływanie wskazanej grupy na Polskę. Nie wiadomo, czy mowa o grupie przeznaczonej do działań hakerskich, operacji dezinformacyjnych czy innego typu oddziaływania. Nie jest również znana analiza zagrożeń informacyjnych związanych ze wskazaną grupą. Rząd jej nie przedstawił, kończąc na bodźcu informacyjnym oddziałującym jedynie na emocje.
Wypowiedź wicepremiera wpisuje się we wcześniejsze słowa Premiera Donalda Tuska czy Ministra Koordynatora Służb Specjalnych Tomasza Siemoniaka, którzy kilkakrotnie przekazywali ogólnikowe i niepogłębione komunikaty o spodziewanych działaniach Rosji destabilizujących Polskę i polskie wybory. Celem tych wypowiedzi jest głównie eskalowanie emocji społecznych i budowanie przekazu, że rosyjska ingerencja w wybory jest bardzo możliwa.
Działania Premiera i Ministrów dot. alarmów i ostrzeżeń w zakresie rosyjskich ataków na Polskę (które same w sobie są zasadne) w zestawianiu z systematycznym upartyjnianiem tematu bezpieczeństwa i bezpieczeństwa informacyjnego sugerują, że Rząd przygotowuje tło informacyjne do oskarżeń ws. rosyjskich manipulacji wyborami na rzecz prawicowych kandydatów.
Pamiętając decyzje władz Rumunii dotyczące unieważnienia wyborów, należy wskazać, że opisane działania eskalacyjne rządu mogą posłużyć do próby unieważnienia wyborów w Polsce. Kluczowe będzie przekonanie opinii publicznej o wiarygodnej ocenie rządu w zakresie operacji wpływu organizowanej przez Rosję. Prowadzone obecnie działania informacyjne mają wytworzyć poczucie wiarygodności przyszłego przekazu. Będzie to miało znaczenie, jeśli rządzący podjęliby próbę kwestionowania wyborów.
Istotna dla ewentualnych przyszłych decyzji Rządu RP jest ocena poziomu merytorycznego dotychczasowych działań władz RP w zakresie identyfikacji, monitorowania i przeciwdziałania operacjom dezinformacyjnym, kampaniom wpływu i operacjom z użyciem środków aktywnych. Raport rządowej Komisji, przekaz Rządu i brak działań w tym obszarze dowodzą, że administracja rządowa nie dysponuje obecnie kompetencjami, ani kadrami pozwalającymi na rzetelną ocenę przejawów działań Rosji czy Białorusi przeciwko Polsce. Zdolności rządu RP do identyfikacji, analizy i realnej oceny celów rosyjskich operacji wywiadowczych jest zbyt mała, a rząd podejmuje działania i formułuje tezy bez oparcia w działaniach merytorycznych.
II. DZIAŁANIA ROSYJSKICH STRUKTUR WALKI INFORMACYJNEJ
Obecne działania informacyjne prowadzone przez Rosję pozostają reaktywne, koncentrując się na stymulowaniu zdarzeń informacyjnych powstałych często samodzielnie i bez wpływu struktur walki informacyjnej Rosji.
Służby specjalne Rosji koncentrują się na przekazie strategicznym przeciwko Polsce. W ostatnim czasie wzrasta intensywność przekazu dotyczącego rozczarowania Ukrainą, jakie rzekomo ma być powszechnym odczuciem Polaków. Rosyjska dezinformacja wykorzystuje takie tezy do wskazywania, że „nawet Polska odwraca się od Ukrainy”. Celem priorytetowym dla Rosji pozostają relacje Polska-Ukraina, bowiem Moskwa identyfikuje ten cel jako krytycznie ważny do zatrzymania realnych działań Zachodu na rzecz Ukrainy.
W ramach rutynowych działań informacyjnych rosyjskich służb specjalnych kontynuowane są wątki deprecjonujące Polskę, pokazujące RP jako kraj agresywny, kierujący się z jednej strony imperializmem a z drugiej strony poddany woli USA. Działania Rosji konsekwentnie ukazują Polskę, jako zagrożenie dla Europy oraz wspólnot międzynarodowych – UE i NATO.
Rosja kontynuuje także operacje eskalujące poczucie zagrożenia. Ten wątek, rozwijany także w stosunku do Polski, zawiera elementy zarządzania strachem. Polakom prezentuje się zagrożenia dot. potencjalnej III wojny światowej oraz widmo globalnej zagłady nuklearnej. Te działania mogą wytworzyć podatność wśród Polaków na manipulacje poczuciem zagrożenia. Ten mechanizm psychologiczny może być wykorzystany w czasie kampanii wyborczej do operacji wpływu przeciwko wyborom.
Działania informacyjne Rosji w ostatnich dniach wskazują jednak, że nie przystąpiła ona jeszcze do głównej operacji dezinformacyjnej, której uruchomienia należy się spodziewać. Cele i kierunki uderzenia należy identyfikować i neutralizować. Zajmować tym powinny się profesjonalne zespoły badające przejawy walki informacyjnej oraz operacji z wykorzystaniem środków aktywnych.
Raport sytuacyjny nr 2 został przygotowany w ramach projektu ochrony wyborów prezydenckich w Polsce w 2025 roku.
Zespół Analityczny Fundacji
Instytut Bezpieczeństwa Narodowego
Dodaj komentarz