Ministerstwo Obrony Narodowej poinformowało, że polsko-izraelskie konsorcjum będzie dostawcą nowych systemów radarowych, które będą służyć do obserwacji polskiego wybrzeża. Umowa o wartości około 500 milionów złotych została podpisana w Agencji Uzbrojenia.
Zgodnie z porozumieniem MON kupi 18 systemów radarowych STAR-X, które mają wykrywać nisko latające cele, takie jak śmigłowce, samoloty, drony. Pierwsze systemy zostaną dostarczone w 2027 roku, zaś całość zamówienia ma zostać sfinalizowana do 2030 roku.
Zgodnie z założeniami radary mają być montowane na wieżach brzegowych posterunków obserwacyjnych Marynarki Wojennej. Zastąpią użytkowane stacje Nur-23, zainstalowane jeszcze w latach 80. Cały zamówiony system radarów ma pozwolić na zabezpieczenie potrzeb polskiego wojska w zakresie kontroli sytuacji nawodnej oraz powietrznej. W związku z coraz poważniejszymi zagrożeniami widocznymi na Morzu Bałtyckim ta infrastruktura wydatnie zwiększy możliwości budowy świadomości sytuacyjnej na północy Polski.
• KOMENTARZ analityczny
Podpisana umowa daje Polsce różnorodne korzyści, ale jest również niepokojącym sygnałem dotyczącym potencjału polskiego przemysły obronnego.
Dzięki zakupom Polska ma możliwość wprowadzenia na wyposażenie armii nowoczesnych systemów rozpoznania radarowego. Umowa da ograniczony impuls rozwojowy polskiemu przemysłowi obronnemu. Przedmiotem umowy jest bowiem dostarczenie dla armii 18 izraelskich stacji ELM-2238X STAR-X 18 wraz z wyposażeniem i oprogramowaniem polskiej produkcji. Połowa środków ma trafić do polskich kontrahentów, służyć ma szczególnie do budowy niejawnego systemu telekomunikacji i systemu wymiany danych w wojsku.
Należy wskazać, że zamówione systemy mają dużo lepsze możliwości i wskaźniki techniczne niż zastępowane radary służące w Polsce od lat 80. Zamówione radary pozwolą na uzyskiwanie informacji w trybie 3D poprzez funkcje rozpoznania identyfikacji i śledzenia celów. Jego możliwości obejmować mają również rozpoznanie statków bezzałogowych, co biorąc pod uwagę doświadczenia wojny Rosji przeciwko Ukrainie jest niezwykle ważną funkcjonalnością.
Należy wskazać, że izraelska firma należy do światowej czołówki jeśli chodzi o producentów tego typu systemów. Jej systemy stanowią część systemu obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej Iron Dome nad Izraelem. Swoje radary dostarczyła m.in do Czech, Słowacji, Węgier i Niemiec. Izraelska firma, choć jest traktowana jako dostawca zaawansowanych technologicznie systemów rozpoznania, bardzo dba o szczelność informacji. W publicznym dyskursie bardzo rzadko pojawiają się informacje o kontraktach podpisywanych przez ten podmiot. Polska jest jednym z niewielu krajów, a być może jedynym, który otrzymał od strony izraelskiej zgodę na zakup systemów STAR X.
Sam zakup systemów radarowych od firmy izraelskiej stanowić będzie ważny krok ku wzmocnieniu systemu obronnego Polski, w szczególności zaś systemu rozpoznania. Jednak z drugiej strony, decyzja o zakupie – a nie budowie nowych systemów w polskich firmach zbrojeniowych, np. w spółce PIT-RADWAR SA – oznacza, że Polski rząd nie widzi szans na wyprodukowanie w najbliższym czasie systemów polskiej produkcji o podobnej klasie i stopniu zaawansowania technologicznego.
W związku z wnioskami z wojny, jaką Rosja prowadzi przeciwko Ukrainie, należy wskazać, że Polska powinna w jak największym stopniu budować autonomię obronną. Dominacja zagranicznych kontrahentów w tak ważnym dla RP systemie, jak rozpoznanie radarowe, jest sytuacją niekorzystną i budzącą poważne zagrożenia dla Polski. Decyzja ogłoszona przez MON może niestety skutkować kontynuowaniem polityki uzależniania kolejnych systemów obronnych od technologii zagranicznych. Jest to krok zapewniający szybkie zdolności Polsce, ale w dłuższej perspektywie generujący ryzyka polityczne i militarne, które mogą się materializować w momencie zagrożenia militarnego.
Oprac. Patrycja Bryt
Dodaj komentarz